Di sản Hán Nôm: Thơ đề Lục Vân động của Lê Thánh Tông

Bia đá ma nhai tại xã Nga Thiện, Nga Sơn, Thanh Hóa.

Xưa mình từng đến đây nhưng chưa được lên chỗ này. 
Nguồn Facebook của bạn bè đăng lại.

Ngự chế đề Lục Vân động

“Lục vân thâm động bích toàn ngoan,
Danh lợi trần tiêu vũ trụ khoan.
Tịch chiếu khê sơn hoa yểm ánh,
Xuân khai dương liễu điểu gian quan.
Thanh tuyền tẩy nhĩ viên tâm tĩnh,
U thất huyền đăng lộc mộng hàn.
Vô tướng hư linh cơ sự thiểu,
Hồ thiên nhật nguyệt bất thăng nhàn”. 

Hữu Thiên Nam hoàng đế đề.

Hồng Đức kỉ nguyên chi nhị thập ngũ, xuân tam nguyệt cát nhật

Trung thư giám Trung thư Xá nhân Nguyễn công Trực phụng thư.

Ngự dụng giám san thư cục chính Phạm Bảo phụng thuyên.
Phỏng dịch:

Lục Vân động thẳm, vách chon von,
Vũ trụ bao la danh lợi tan.
Trời chiếu núi khe hoa lấp lánh,
Xuân về dương liễu tiếng chim chan.
Suối trong rửa sạch, lòng vượn[1] lắng,
Nhà tối treo đèn, mộng hươu[2] tàn.
Thanh thản tâm hồn, đời ít vướng,
Trong bầu ngày tháng xiết hân hoan.
Thiên Nam hoàng đế (Lê Thánh Tông) ngự đề ngày lành tháng 3 năm Hồng Đức 25 (1494)
Trung thư giám Trung thư xá thân Nguyễn Công Trực phụng viết chữ
Ngự dụng giám san thư cục chính Phạm Bảo phụng khắc.
(Tham khảo bản dịch thơ của Lâm Giang[3])

---

[1] Nguyên văn viên tâm nghĩa là tâm con vượn. Thiền gia ví cái tâm con người hay động loạn như tâm con vượn nhảy nhót lung tung.

[2] Nguyên văn lộc mộng nói giấc mộng cầu hươu. Xưa điển tích coi giang sơn nhà Tần là con hươu. Con hươu của nhà Tần xổng cả thiên hạ tranh nhau cuối cùng chỉ có Lưu Bang giành được. Điển này để chỉ lòng ham danh lợi quyền uy của thế gian, khi đứng trước cảnh đẹp động tiên cũng nguội lạnh rồi.

[3] Hiệu của ông Nguyễn Văn Bến, cán bộ Viện nghiên cứu Hán Nôm. Theo nguồn Facebook PhucNguyen (https://www.facebook.com/yufu.ruan/posts/311531225683325?comment_id=311934208976360&offset=0&total_comments=17&notif_t=feed_comment_reply)