Đạo bản dịch gọi là Đạo Dịch盗译;
Đạo ý dịch gọi là Đạo Ý盗意
Nhân chuyện Đạo Tặc Trộm Cắp (không phải là Đạo Đức Nhân Nghĩa),
suy tư lại. Thế giới ngày nay thật quá ư công bình hoặc giả nó công bình đến mức
giả dối. Như cái thời còn gọi là Văn Chương Công Khí. Ai dùng thì dùng, ai
trích thì trích có ai dẫn của ai đâu. Nhưng người đọc cũng phải tra suy nó ra là của ai. Bản thân người trích cũng không có
ý đạo tặc, chỉ là theo ý Cổ nhân mà thôi. Và vì là công khí nên tác giả chính đầu
tiên cũng có khi cảm thấy vinh hạnh lắm lắm vì câu văn mình được nêu lại mà tóm
được ý chính. Nhưng cái Công khí khi đã
được Tư hóa thì lại khác, thành ra cái lợi riêng của Cá nhân, nhóm tập thể. Hoặc
giả khi nó đem đến nguồn lợi ích gì đó thì chính người Bị Đạo (dù hồn nhiên vô
tư lắm lắm) cũng phải kêu ca phàn nàn.
Trang Wiki mở tiếng Việt có lời như thế này: https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%A1o_v%C4%83n
Nhưng nói đến chuyện bị mất cắp thì đương nhiên
người bị mất là nghĩ, là trăn trở (Nếu như cái bị mất trở nên có giá trị,
còn ngược lại thì ai nói làm gì). Cái người dùng lại ý tưởng văn chương của người
khác thì đâu thấy ngại gì, vì nó là cái phi vật chất đâu có tóm được chính
tay, day tận chính mặt đâu mà kể chuyện tranh hơn. Chưa kể cái chuyện
chưa công ra đã bị ăn cắp. Anh em bạn hữu chén trà câu chuyện, ý tưởng thăng
hoa, nhiều khi góp ý cho nhau mà thành chuyện lớn. Thành chuyện thì đã đành người
có ý tưởng không bằng người thực hiện ý tưởng. Người viết ra câu văn không bằng
người biết dùng câu văn trong trường hợp mang lại hiệu ích cao nhất (cho bản
thân mình nhé, chứ cho cả mọi người thì ai nói làm gì). Cũng như cho nhau tấm áo manh quần. Người buông ra có người
dùng lại. Người chưa biết dụng vào đâu
thì có người biết dùng vào đấy. Ngày xưa các Cao Nho, Thạc Học cũ, gặp
thời Cộng đỏ mà suy tàn. Đem thân nương vào bọn Tân trí thức (loại trí mới theo
và được đào tạo cho Cộng đỏ), chỉ lo toàn mạng yên gia cắm cúi vào đọc đọc viết
viết, dịch dịch. Bản thảo đóng quyển lưu kho cho mối gặm. Người Trí thức thời đại
mới lên, cũng chuyên cần đọc đọc, viết viết, dịch dịch sửa lại bản thảo mà đem ấn
hành. Thương mà Trọng người cũ có đề tên cám ơn qua qua, còn không thì cứ tuốt
tuột mà làm. Các cụ Cao Nho Thạc Học đã được toàn mạng yên gia, cũng mồ yên mả ấm
rồi còn đâu mà phàn nàn.
Ngày nào tôi mới vào Hàn Lâm – Tức mới sơ nhập Hán Nôm Viện.
Được 2 – 3 năm đầu, tính tình trẻ trung hăng hái, làm gì cũng lăng xăng, người
chê không it, nhưng cái người biết dùng cái sức thanh xuân của bọn như tôi mà
trả tiền cũng không phải số ít. Cứ số má bằng cấp khen chê mà trả giá cho các
cháu, cầm bản thảo về dịch dịch sửa sửa rồi đem trả địa phương kiếm chút lời. Lắt
nhắt mà cũng đủ sống. Các cháu thanh xuân như tôi đương lúc thời thế ít việc
lương thấp, giá xăng chưa tăng, xe máy chưa có, Handy chưa dùng, Laptop còn xa
vời vợi chứ kể gì đến Internet cũng hân hoan biết ơn những người dẫn dắt. Thế rồi
đánh đùng cái in thành sách. Quý hóa quá, Cô (hay Chú hay Bác) có đề tên Cháu đấy,
nhưng kinh phí chả được bao nhiêu, có quyển sách biếu đây. Cái bệnh của bọn Sĩ
là đúng là Bệnh về Danh. Được quyển sách
lưu danh xem chừng quý hóa lắm (Bây giờ mới thấy Tức cười).
Nhân chuyện Đạo Tặc Chữ Nghĩa. Nghĩ lại phải tội. Trước năm 2003
tôi có được cụ Hoàng Giáp thuê tôi dịch cuốn Cao Bằng thực lục, cụ viết hợp đồng hẳn hoi, theo giá “nhà nước”
nhé. Tôi giữ hợp đồng làm Bằng, nhưng sau cũng nghĩ chả
thiết nên vứt quách đi. Bản thảo nộp rồi, tiền chao cháo múc, định bụng giữ
file ấy lại, đem cái Cao Bằng thực lục ấy
mà công ra ở Viện Hán Nôm làm cái đề tài kiếm thêm chút đỉnh. Hồi ấy máy móc
ít, tôi lại không thạo nên máy cứ hay đem đi hỏi người này người khác, có khi
phải cài lại. Có ông đồng niên, cũng là người thành thạo. Có lần
nhờ cài lại, ông ý dạy tôi copy hết các file cũ lại, chuyển sang máy ổng để khỏi
mất, sau lại chuyển lại máy tôi. Thực tôi cũng cám ơn lắm lắm. Cái ý thức về private nó chưa nhận thức được. (Kỳ thực
ông bạn tôi đã “chơi” hết các file tôi đang làm)
Sau bẵng đi, một dạo có người nói với tôi có chị Dương nào đó
trong Trường Khoa Học Xã Hội Nhân văn làm Luận án Hán Nôm về Cao Bằng thực lục.
Nguyễn tôi dịch là
Bản Nguyễn dịch
Chẳng từ muôn dặm chỉnh cơ đồ
Chỉ mong biên viễn dân đủ no
Trời đất không dung quân gian ở
Xưa nay phả tặc chỉ diệt chu
Hiếu trung tự khắc thêm nhiều phúc
Bạo nghịch thân kia khó thoát cho
Mài dũa chẳng mòn thần tử tiết
Cô sơn muôn thủa với danh lưu
|
Bản Phạm dịch
Chẳng nề vạn dặm quyết ra quân
Muốn tới biên cương cứu sống dân
Trời đất há dung quân phản tặc
Xưa nay ai xá tội gian thần
Trung lương ắt được ban nhiều phúc
Phản nghịch khó mà giữ tấm thân
Đá mài chẳng quên tiết thần tử
Tiếng cùng núi ấy mãi muôn năm
|
Lần đầu tôi công bản Nguyên văn chữ Nho, chua dưới là lời dịch của tôi (vì tôi còn nguyên file word, mà file nó có số má ngày tháng đặt tạo file hẳn hòi nhé, kể cả copy nó cũng lưu được, cấm có sửa được. Lần sau tôi công bản chụp Luận án của nhà chị Kia(có lời cám ơn Thầy nhé. Tôi không có Đạo dịch văn, vẫn để nguyên tên các vị nhé. Chỉ là để so sánh mà thôi)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét