Xưa
đi luyện thi ĐH học thầy Phương khoa Văn học. Mình thích cái kiểu giảng bài từ
tốn của thầy không sóc, không khoa trương mà cách nói rất giản dị. Thầy trông mộc
mạc đi chiếc cúp Honda cũ kỹ. Dịp ấy mới bổ sung thêm phần thơ văn Hồ chủ tịch
vào bộ đề. Nghe thầy giảng nhớ được mấy điểm hay. Bác Hồ làm văn làm thơ, bác
luôn quan tâm chú ý đến mấy điểm chính là: Viết để làm gì, Viết cho ai, Viết
cái gì và cuối cùng là viết như thế nào. Từ cách phân định rạch ròi đối tượng,
phương tiện và mục đích như thế nên văn chương Hồ chủ tịch rất gần với quần
chúng mà lại rất uyên bác với các trí thức nhân sĩ cũ gây được ảnh hưởng trong
cuộc đời làm cách mạng của bác. Nhớ bài thầy, giờ lại ngẫm lại việc học Hán Nôm
của thế hệ ngày nay. Khi mà kinh tế mở cửa phát triển. Văn hóa cũ từng lớp từng
lớp được phục hồi dần dần. Suy ra cái lý luận để cho việc học Hán Nôm cũng cần
thiết minh bạch rõ ràng. Nhiều người không hiểu cứ mù mờ học lọ học trai rồi ra
mê sảng, thậm trí mê tín về việc học Hán Nôm nữa. Người thì ngờ ngợ nó là tiếng
Tầu, người thì bảo nó là chữ nhà Chùa, …. Chữ Thầy cúng, … Nó cứ mờ mờ ảo ảo vậy.
Nhân nhớ bài giảng của thầy luận thêm về sự học ấy một chút 1 chít, gọi là đưa
tiếng. Chẳng đúng đại cục với người quân tử thì cũng đúng với kẻ ngu phu phu phụ.
Vậy
Học Hán Nôm để làm gì: Nhiều người ngày nay luôn gắn liền cái sự học với sự kiếm
tiền, thăng quan tiến chức. Quả cũng đúng. Nhưng đừng vì thế mà quên đi cái bảo
tồn tinh hoa truyền thống qua tư tưởng ngôn ngữ văn hóa tín ngưỡng mà ông cha
đã sáng tạo trên cơ sở chắt lọc tinh hoa của Văn hóa Hán. Người Việt giờ đã
không dùng Hán tự, nên học nó để kiếm tiền e là không còn thuyết phục bằng việc
đi học Ngoại ngữ. Nhưng chữ Hán nó thâm sâu trong tiếng Việt ta hàng ngày. Nó
im lìm sâu lắng trong 2000 năm văn hóa độc lập tự cường. Bỏ nó thì người Việt Nam ta thua thiệt.
Thua là mất gốc, thua là mất bản sắc truyền thống. Mạch nối văn hóa từ quá khứ
2000 năm anh hùng với hiện đại và tương lai bị phá vỡ. Làm cách nào đây. Người
Hàn người Nhật cũng giống như ta, họ cũng bị văn hóa hiện đại xâm lấn mà muốn
tìm về cội nguồn của họ là họ có thể ngay. Còn người mình thì làm cái phim dã sử
cổ trang một cái là bị các nhà chuyên môn văn hóa cổ phê cho tàn tạ luôn. Vậy
thì ta cũng cố mà phải học để giữ cho được cái bản sắc.
Học còn
để tu dưỡng đạo đức theo truyền thống văn hóa, bảo tồn và gạn lọc để phát triển
nó để minh chứng Việt Nam đã từng là một dân tộc có văn hiến, không chỉ là 1 nước
nông nghiệp lạc hậu, chiến đấu anh hùng mà còn là 1 nước Văn hiến lâu đời, có bản
sắc Văn hóa, biết thu nhận vào mình những tinh hoa của những dân tộc khác để biến
nó thành của mình. mà các nước khác phải học tập
Học
Hán Nôm cho ai: Học cái gì thì trước hết cũng là cho bản thân cái đã (cái câu phú nhuận ốc đức nhuận thân trong sách
Nho đúng lắm. Người giàu thì sửa nhà cho
đẹp, người đức hạnh thì sửa mình cho đẹp sửa mình không gì bằng tu, tu không gì bằng học- học các tri thức nói chung không
riêng gì Cổ văn). Không những thế mình học còn gây thành nếp hay cho con cháu,
cho gia đình, cho tập thể, cho xã hội. Nhân sinh quý thích chí, học cho cái thú
ngâm nga nhàn vịnh. Học cho tri thức được bồi đắp. Để hiểu sâu sắc hơn về nhiều
mặt đời sống văn hóa tinh thần, tâm linh, ngôn ngữ của người Việt cũng như của
các dân tộc anh em.
Học
Hán Nôm là học cái gì: Chữ Hán + Nôm, .... và những tri thức văn hóa đạo đức truyền
thống được lưu truyền bằng văn tự Hán Nôm. Chỉ học những cái tinh túy để từ những
tinh túy đó có thể có những quan điểm lập trường đạo đức trong việc nhìn nhận, giải
quyết các trường hợp cá lẻ cụ thể.
Học
Hán Nôm như thế nào bây giờ: Học từ thấp đến cao. Từ đơn giản đến phức tạp. Và không có
gì ngoài học thuộc lòng và chăm chỉ luyện tập hàng ngày. Học theo căn cơ của
chính bản thân. Nhiều người cố gắng tự tìm con đường tắt để thông chữ nghĩa
nhanh nhất để còn thời gian làm việc “Nhớn” và nhanh thành “Rồng” để ứng dụng
ngay. Xin thưa là không, học là không chỉ hao tiền của mà còn cả tâm trí, và cả
tuổi trẻ nữa. Không nói là mất thời gian
vì để mọi người thấy quý hóa thời niên thiếu mà gấp học cho kịp thời, đừng để chết khát mới đào giếng.
Giải thêm về Hán Nôm
Thế
nào là Hán - Nôm
Gồm
có học chữ: Chữ Hán + Chữ Nôm
Thế
nào là chữ Hán
Chữ
Hán là chữ của người Hán tức người Trung Quốc ngày xưa, nhưng được đọc theo
cách đọc của người Việt gọi là cách đọc Hán Việt (âm Hán Việt), được người Việt
biến đổi chút ít cho phù hợp với điều kiện của người Việt phục vụ cho sự phát
triển của dân tộc trong suốt thời kỳ Lịch sử cũng như trong hiện tại và tương
lai bên cạnh người láng Giềng khổng lồ đang không ngừng lớn mạnh. Quả thật ngôn
ngữ văn tự nó gắn liền với văn hóa nhiều lắm. Cụ Phạm Nam Phong nói: Truyên Kiều còn tiếng nước ta còn. Tiếng nước
ta còn thì nước ta còn. Ý đúng lắm đừng hiểu theo nghĩa đen mà hỏng mất ý
sâu của cụ. Cụ là người ủng hộ học Quốc ngữ nhưng không bỏ Hán văn mà học hỏi
thêm Hán văn để giàu cho Tiếng Việt. Người trí thức nghĩ được như vậy chứ đừng
tự cắt tay mình.
Thế
nào là chữ Nôm
Là
chữ được xây dựng trên cơ sở chữ Hán và các bộ thủ chữ Hán, đọc trên cơ sở âm
Hán Việt để ghi âm tiếng nói của người Việt (nguồn gốc Kinh – để phân biệt với
chữ của các dân tộc khác như Tày, Nùng, Dao, Choang …). Trong lịch sử chữ Nôm
chưa từng được chuẩn hóa nên có nhiều cách viết và cách đọc khác nhau tùy thuộc
vào trình độ và thói quen của người viết bên cạnh những chữ đã được cố định do
cách dùng quá phổ biến của người dân.
Học chữ
Tiên độc tự âm, hậu giải tự
nghĩa. Cứ
trước đọc âm, sau giải nghĩa, lâu nhiều sẽ nhớ.
Một chữ Hán có thể có nhiều âm đọc, một âm đọc có thể
đọc được cho nhiều chữ Hán.
Một
chữ Hán có thể có nhiều cách viết. Từ quy tắc viết chữ này có thể luận ra quy tắc
viết chữ có bộ thủ hoặc bộ phận tương đồng
Chữ Nôm cũng vậy.
Trong
khi viết - đọc nghiên cứu chữ Hán có 1 quy tắc không được quy định cụ thể mà do
kinh nghiệm cá nhân đúc kết là: Có chữ nếu thêm hoặc bớt 1 nét cơ bản thì sẽ
cbiến thành chữ khác với âm và nghĩa biến đổi; nhưng có chữ có thể trong khi viết
thiếu hoặc thừa nét (có thể do thói quen hoặc sơ suất) nhưng không biến chữ đó
thành chữ khác thì vẫn luận được chữ ấy như chữ gốc (tất nhiên là sai nhé).
Học
nghĩa
Chữ
Hán là chữ ghi ý âm, mỗi 1 chữ có thể có nhiều nghĩa, mỗi một nghĩa có thể có
nhiều chữ để biểu hiện. Và còn phụ thuộc vào văn hóa vùng và cách sử dụng trong
từng trừơng hợp cụ thể và văn cảnh.
Học
Văn hóa – Đạo lý – Truyền thống – Học ứng nhân xử thế
Cây Hán Nôm có gốc từ chỗ nắm bắt được nhiều chữ nghĩa, đạo
lý, văn hóa của cổ nhân từ đó nảy trồi đâm nhánh ra những cành khác: Thư pháp,
Y học, bói toán, Cúng bái, sớ má, Phong thủy, Tâm linh, Tôn giáo .... Nhiều người
cần vun bồi cho cái gốc chắc chắn thì các cành khác sẽ tự đâm trồi ra nhánh,
còn nhiều người chỉ vụ vào hình thức màu mè ở ngọn mà không lo vun bồi gốc thì
không bao giờ mong có được những khả năng còn lại
Và những điển tích điển cố và những vấn đề mà văn tự đó được
dùng làm công cụ phản ánh. Giới hạn trong cổ văn. Tuy nhiên có thể liên hệ đến
tiếng Hiện đại tùy khả năng và điều kiện của người tiếp thu.
Học
Hán Nôm:
Là học Văn hóa và nhân cách ứng xử với quộc sống cũng như các tri thức trong
truyền thống quá khứ của các nước đồng văn nữa. Ta biết được chữ Hán rồi ta sẽ
đọc các tác phẩm chữ Hán của người Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản từ đó mà thấy
được cái văn hóa mỗi nước như hòn ngọc lung linh lấp lánh dưới ánh nắng của Chữ
Viết đồng văn.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét