Hàn Thực thiếp lịch đại danh nhân giám thưởng đề từ 寒食帖 歷代名人鋻賞題詞

 Mặc tích đề từ của các danh nhân thứ tự lịch đại. Theo bố cục quyển trục từ Phải sang Trái, chúng tôi theo bố cục khảo dịch thêm nguồn internet. 

Tuyết Đường Dư Vận

Lời đề bạt của danh nhân Nguyên văn	Tác giả	Dịch Việt
蘇軾黃洲詩帖。長春書屋鑒賞珍藏。神品。	清高宗	Thiếp Hoàng châu thi của Tô Thức. Do Trường xuân thư ốc giám thưởng trân tàng. Thần phẩm
東坡書。豪宕秀逸。為顏楊以後一人。此卷乃謫黃州日所書。後有山谷跋。傾倒已極。所謂無意於佳乃佳者。坡論書詩云。茍能通其意。常謂不學可。又云。讀書萬卷始通神。若區區於點畫波磔間。求之則失之遠矣。乾隆戊辰（1748）清和月上澣八日御識。		Thư pháp của Đông pha, hào thác tú dật, sau họ Nhan họ Dương thì chỉ có một. Quyển này làm khi bị giáng chức ở Hoàng Châu, phía sau có lời bạt của Sơn Cốc. Nét khuynh nét đảo cực kì. Thực là vô ý đẹp mà hiện ra đẹp. Pha từng luận về thư rằng: Nếu đạt được cái ý rồi. Thường gọi là Không học cũng được. Lại từng nói rằng: Đọc sách vạn quyển mới thông thần, chứ khu khu một nét ở điểm họa Đá họa Sóng, cầu được thì mất cái cao xa đi. Ngự đề ngày 8 thượng tuần  tháng Thanh hòa năm Mậu Thìn niên hiệu Càn Long (1748)

東坡此詩似李太白。猶恐太白有未到處。此書兼顔魯公。楊少師。李西臺筆意。試使東坡復為之。未必及此。它日東坡或見此書。應笑我於無佛處稱尊也。

黃庭堅

Bài thơ này của Đông Pha tương tự như của Lí Thái bạch. Còn e là Thái Bạch chưa bằng được. Bút ý gồm ưu cả của Nhan Lỗ công, Dương Thiếu sư, Lí Tây đài. Dù Đông Pha có thử lại một lần nữa chưa chắc đã đạt được thế. Ngày sau này mà Đông pha có nhìn lại thì cũng phải tự cười là : Ta đúng là ở chỗ không có Phật mà xưng tôn vậy

余生平見東坡先生真蹟。不下三十餘卷。必以此為甲觀。已摹刻戲鴻堂帖中。董其昌觀并題。

董其昌

Ta bình sinh đã từng xem chân tích của Đông pha tiên sinh, không dưới 30 quyển. Nhưng quyển này là bậc nhất. Đã cho mộ khắc lại làm thiếp ở Hí hồng đường. Đổng kì Xương xem, đề.

東坡老仙三詩。先世舊所藏。伯祖永安大夫嘗謁山谷於眉之青神。有攜行書帖。山谷接跋其後。此詩其一也。老仙文高筆妙。粲若霄漢雲霞之麗。山谷又發揚蹈厲之。可為絕代之珍矣。昔曾大父禮院官中秘書。与李常公擇為僚。山谷母夫人。公擇女弟也。山谷与永安帖自言。識先禮院於公擇舅坐上。由是与永安游好。有先禮院所藏昭陵御飛白記及曾叔祖盧山府君志。名皆列山谷集。惟諸跋世不盡見。此跋尤恢奇。因詳著卷後。永安為河南屬邑。伯祖嘗為之宰云。三晉張縯季長甫。懿文堂。

張縯

Ba bài thơ của Đông Pha Lão tiên  do đời trước lưu giữ. Bá tổ tôi là cụ Vĩnh An đại phu (tức Trương Hạo, làm huyện lệnh huyện Vĩnh An, Hà Nam) từng đi thăm cụ Sơn Cốc, ở đất My (huyện) Thanh Thần. Có cầm thiếp Hành Thư này, cụ Sơn Cốc có bạt ở sau. Đấy là một bài. Còn văn bút của Lão Tiên cao diệu, sáng lạng như sông Tiêu Hán, như dòng Vân Hà. Lời của cụ Sơn Cốc lại phát dương mài dũa thêm. Thực là trân phẩm tuyệt diệu 1 đời. Xưa cụ Tăng Đại Phụ (tức Trương Công Dụ) cũng làm Bí thư ở Lễ viện (cụ Dụ là cha của cụ Vĩnh An Trương Hạo), làm bạn với cụ Lí thường Công Trạch. Mà Mẹ phu nhân của Sơn Cốc là chị gái của Công Trạch. Cụ Sơn Cốc tặng tiếp cho cụ Vĩnh An tự nói rằng, quen cụ Tiên Lễ viện ở nhà cậu Công Trạch. Thế nên giao du với cụ Vĩnh An rất thân. Cụ Tiên Lễ viện có lưu được Phi bạch ngự thư của đức vua Chiêu Lăng (tức vua Nhân Tông) và bài chí của cụ Tăng thúc tổ Lư Sơn phủ quân (là cụ Công Thiều em của cụ Công Dụ). Tên đều được nhắc ghi trong tập của cụ Sơn Cốc cả. Duy lời bạt thì người đời chưa từng được thấy. Lời bạt khôi kỳ nên chép ở sau quyển. Khi cụ Vĩnh An về thuộc ấp ở Hà Nam, cụ Bá tổ làm quan tể từng ở đấy. Tam tấn Trương Diễn, Quý Trường phủ Viết ở Ý Văn đường

東坡先生此帖。曾罹咸豐八（點去）年。英法聯軍焚燬圓明園之厄。尒後。沅入日本。後遇東京空前震火之劫。詳見卷後顏世清。內藤虎兩跋。二次世界戰爭期間。東京都區大半為我盟邦空軍所毀。此帖依然無恙。戰事甫結。予囑友人蹤購得之。乃購回中土。并記于此。後之人當必益加珍護也。十。民國紀元四十八年元旦王世杰識于臺北。

王世杰

Thiếp này của Đông pha tiên sinh, từng bị loạn liên quân Anh Pháp đốt vườn Viên Minh năm Hàm Phong thứ 8. Về sau lưu nhập sang Nhật Bản. Đông Kinh Nhật cũng từng bị động đất lớn, gây cháy, có thể xem trong lời bạt của Nhan Thế Thanh, Nội Đằng Hổ. Trong Thế chiến, khu Đông Kinh cũng bị máy bay đồng minh thả bom, mà thiếp này cũng không bị gì. Khi hết chiến tranh, tôi có nhờ bạn bè tìm mua lại, mang về Trung quốc. Làm bài ký này, mong người đời sau thêm quý mà giữ gìn. 10 phần trọn vẹn. Ngày nguyên đán năm Dân quốc thứ 48. Vương Thế Kiệt viêt tại đài bắc

蘇東坡黃州寒食詩。引首乾隆帝行書。雪堂餘韻四字。用仿澄心堂紙致佳者。東坡詩黃山谷跋並無名款。山谷跋後。又有董玄宰跋語。張青父清河書畫舫云。東坡草書寒食詩。當屬最勝。卞令之書畫彙考亦已著錄。阮芸臺石渠隨筆云。蘇軾黃州寒食詩墨蹟。卷後有黃魯直跋。為世鴻寶。戲鴻堂所刻止蘇詩黃跋。其後張縯一跋，人未之見其跋云云。彭大司空云。縯跋所謂永安。庭堅為作仁宗皇帝御書記者也。廬山府君乃公裕弟。公邵官通直郎。知廬山縣。張氏世為蜀州江原人。云。出留侯之裔。故以三晉署望也。虎按。卷中埋輪之後印。實係張氏所鈐。又有天歷之寶及孫退谷	內藤虎次郎	Hàn thực thiếp của Tô đông Pha, đầu tiên có ngự bút Hành thư của vua Càn Long, 4 chữ Tuyết Đường Dư Vận. Dùng cực giấy tốt của Trừng Tâm đường. Thơ của Tô Đông pha và bạt của Hoàng Sơn cốc đều không có khoản đề danh. Sau Lời Bạt của cụ Sơn cốc, lại có Lời Bạt của cụ Đổng huyền Tể, và lời của Trương Thanh phụ ở Thanh Hà thư họa phường nữa. Nét thảo của Đông pha trên Hàn Thực thiếp này đáng thuộc hàng cực phẩm. Nên vội làm cái vựng khảo về thư họa để ghi lại. Bài Thạch Cừ tùy bút của Nguyễn nghệ Đài nói rằng: Bút tích Hoàng châu Hàn Thực thiếp của Tô Thức, sau quyển trục ấy có lời bạt của Hoàng Lỗ trực. Được người đời coi như báu vật. Ở Hí Hồng đường đã khắc dấu thành bức "Thơ Tô Bạt Hoàng". Về sau còn có 1 bạt của Trương Diễn. Người ta chưa từng thấy được lời bạt ấy. Còn ông Bành Đại tư không nói rằng: Lời bạt của Diễn là của Vĩnh An. Còn Đình Kiên trước làm Thư ký cho vua Nhân tông. Lư Sơn phủ quân chính là em của Công Dụ - là Công Thiều làm quan Thông Trực lang, Tri huyện Lư Sơn. Họ Trương nhiều đời ở Giang Nguyên đất Thục Châu. Vốn là dòng Lưu Hầu, nên đề là Tam Tấn để tỏ danh vọng vậy. Lời Án của Hổ rằng: Trong cuốn thư này sau Ấn Mai Luân chi Hậu, thực đúng là dấu nhà họ Trương. Lại còn có dấu Thiên Lịch chi Bảo và của Tôn Thoái Cốc nữa

予於丁巳（1917）冬嘗觀此卷於燕京書畫展覽會。時為完顏樸孫所藏。震災以後。惺堂寄收予齋中半歲餘。昕夕把玩。益歎觀止。乃磨乾隆御墨。用心太平室純狼毫作此跋。愧不能若東坡。此卷用雞毫弱翰而揮灑自在耳。虎又書。

內藤虎次郎

Tôi vào Đông năm Đinh tỵ (1917), từng xem Quyển Thư này ở Triển Lãm tại Yên Kinh. Lúc ấy do Hoàn Nhan phác Tôn lưu giữ. Sau trận động đất lớn. Nhà Tỉnh Đường có gửi nhà tôi hơn nửa năm. Sớm tối được ngắm nhìn thưởng thức, chỉ biết tán thán mà thôi. Nại xem lại ngự mặc vua Càn Long, dùng bút lông sói thuần của xưởng Thái Bình thất làm bạt. Hổ thẹn không bằng được Đông Pha. Quyển bồi này lại dùng bút loại lông Gà Mềm để viết cho phóng cái tự tại thôi. Hổ đề.

東坡寒食帖山谷跋尾。歷元明清。疊經著錄。咸推為蘇書第一。乾隆間歸內府。曾刻入三希堂帖。咸豐庚申之變。圓明園焚。此卷劫餘。流落人間。有燒痕印。其時也。嗣為吾鄉馮展雲所得。

顏世清

Thiếp Hàn thực của Đông pha, bạt của Sơn Cốc ở dưới, trải các đời Nguyên,Minh, Thanh, đều thấy có ghi chép. Thảy đều khen dự Thư pháp họ Tô đệ nhất. Thời Càn Long bị thu về Nội phủ. Từng cho khắc thành Thiếp của Tam Hi đường. Trải biến loạn năm Canh thân thời vua Hàm Phong, vườn Viên Minh bị đốt. Quyển thư họa ấy bị cướp mất, lưu lạc vào nhân gian. Hãy còn vết bị đốt. Sau thời đó thì người đồng của tôi là Phùng triển Vân lấy được.

先師張文襄公嗜東坡書。光緒壬寅（1902）公建節武昌。客有持此卷請謁。公賞玩不置。謂平生所（點記）蘇書墨跡。以此卷及內府藏榿木詩為第一。客喜甚。言將奉獻真。微露請求意。公曰。時已仲春。貂裘適可付質庫。若以價相讓。當留之。否則不敢受也。客大失望。因求公題識。時方向夕公乃張宴。邀端忠敏。梁文忠。馬季立孝廉与予同賞之。且語眾曰。如此劇跡。不可不一見。明日。物主人將此北歸矣。時物主方在坐。喻公意乃然。請曰。若許加題。當遲行程一二日。公曰。山谷老人謂此書兼魯公少師李西臺之長。某意則得法于北海与魯公。然前人所言。烏可

羅振玉

Tiên sư là Trương Văn tương công cực mê thư pháp của Đông pha. Năm Nhâm dần đời vua Quang Tự (1902), cụ làm quan ở Vũ Xương. Có người khách mang quyển thư pháp này đến trình xem. Cụ ngắm nghía mãi không thôi. Nói là bình sinh từng điểm qua thư pháp họ Tô, thì thấy quyển thư này với bài Khải mộc thi của Nội phủ là đệ nhất. Người khách mừng lắm, coi như là được dâng đồ thật, ướm lộ ý thỉnh cầu. Cụ nói: Giờ đang mùa giữa xuân, áo điêu cừu còn cất trong kho. Nếu lấy giá mà đổi, thì để lại, còn không thì không dám nhận. Người khách thất vọng, lại xin cụ đề cho lời dưới. Vừa cũng lúc trời tối, cụ cho mở tiệc, mời các ông Đoan Trung Mẫn, Lương Văn Trung, Mã Quý Lập cùng với tôi nữa để thưởng lãm. Lại nói với mọi người rằng: Thế mới kịch tích, không thể không xem được. Hôm sau, chủ và vật lại lên đường về bắc. Khi cả chủ lẫn vật còn ở trên ghế. Còn xin cụ ý kiến như thế. Rằng: Nếu đồng ý đề thêm thì tạm hoãn hành trình 1 – 2 hôm. Cụ nói rằng: Lời của Sơn Cốc lão nhân nói, bức thư pháp này kiêm cả các nhà Lỗ Công, Thiếu Sư, Lý Tây Đài. Ý là đắc được pháp của nhà Bắc Hải và của Lỗ Công rồi, đấy là lời người xưa như thế! Đâu dám nữa!

蘇文忠寒食帖。由顏韻伯以金六萬元售於菊池惺堂。已見內藤跋於龍眠瀟湘圖。係團匪亂流入日本。書估菊池。親屬某以六千元收得。以六萬元轉售於菊池。價差甚鉅。書估菊池俱大非之。幾至興訟。事在菊池購蘇帖之前。前跋誤載此段。今再志。以之存其真。郭彝民又記

郭枻

Hàn Thực thiếp của Tô Văn trung, do Nhan Vận Bá bán cho Cúc Trì Tỉnh Đường 6 vạn đồng. Đã thấy trong lời Bạt của Nội Đằng trên bức Long Miên Tiêu Tương đồ. Do loạn đoàn phỉ mà lưu lạc sang Nhật Bổn. Người mua bán thư pháp là Cúc Trì. Người thân thuộc nọ mua lại được với giá 6 nghìn. Từ 6 vạn bán cho Cúc Trì, giá sai lớn quá. Người mua bán thư pháp Cúc Trì cho là sai trái. Gần đến kiện tụng. Thực là trước khi Cúc Trì mua được thư pháp họ Tô. Lời bạt trước đã bị chép nhầm. Nay ghi lại, để lưu cái chân thật. Quách Di Dân làm ghi

Dấu Giám thưởng trên tác phẩm
Lời văn	Chủ ấn	Giới thiệu chủ ấn
天府珍藏、御賞、神品、乾隆宸翰、乾隆澄心等數枚。	Thanh Cao tông – Càn Lon	Tên Hoằng Lịch弘曆（1711-1799），niên hiệu Càn Long乾隆。
雪艇圖書、雪艇、雪艇王世杰氏為藝林守之、東湖長、藝苑遺珍等數枚。	Vương Thế Kiệt	王世杰（1891-1981），hiệu Tuyết Đình雪艇, bộ trưởng Ngoại giao
天歷之寶	Nguyên Văn tông	Tên Đồ Thiếp Mộc nhĩ圖帖睦爾（1304-1332），niên hiệu Thiên Lịch天曆
楞伽、成德、成子容若、楞伽山人、容若書畫等數枚。	Nạp Lan Thành Đức	納蘭成德（1655-1685）có tên là Thành Đức成德，tự Dung Nhược容若，còn gọi là Thành Dung Nhược成容若，Lăng Già Sơn nhân楞伽山人。Tiến sĩ đời Khang hi
容齋清玩、容齋	Hồng Mại	洪邁（1123-1202） tự Cảnh Lô景廬，hiệu Dung Trai容齋。Đời Tống.
沈受蕃印、沈受（蕃印）	Thẩm Thụ Phồn	沈受蕃-Lai lịch không rõ
（典禮紀察）司印	Ấn quan nhà Minh
獻厂	Không rõ
金章世系景行維賢、小如菴墨緣、景行維賢、景賢鑒藏、虞軒等數枚。	Hoàn Nhan Cảnh hiền	完顏景賢，tự Hanh Phủ享父，hiệu Phác Tôn樸孫。
北平孫氏	Tôn Thừa Trạch	孫承澤（1592-1676），tự Nhĩ Bắc耳北，hiệu Bắc Hải北海，Thoái cốc退谷。Tiến sĩ đời Minh Sùng Trinh 4 (1631).
琅琴閣珍藏	Không rõ
埋輪之後、懿文堂圖書	Trương Diễn	張縯，tự Quý Trường季長，Tiến sĩ đời Nam Tống
沈純祚印、一字為公	Thẩm Thuần Tộ	沈純祚-Lai lịch không rõ。
嘉慶御覽之寶	Thanh Nhân tông	Tên Ngung Diễm顒琰（1760-1820），niên hiệu Gia Khánh嘉慶。
韓逢禧	Hàn Phùng Hi	韓逢禧(1576—1655)，con của Hàn Thế Năng
韓世能	Hàn Thế Năng	韓世能（ 1528-1598），tự Tồn Lương存良。Tiến sĩ thời Long Khánh 2 (1568)
荊湖南路轉運使印	Quan ấn nhà Tống
張氏珍玩、北燕張氏珍藏	Trương Kim Giới Nô	張金界奴，người đời Nguyên, lai lịch không rõ
念慈之印	Phí Niệm Từ	費念慈（1855-1905），võ tiến sĩ đời Thanh  Quang Tự，tự Dĩ Hoài屺懷，hiệu Tây Lãi西蠡，Nghệ Phong lão nhân藝風老人。
郭則生	Quách Tắc sinh	郭則生-Lai lịch không rõ。
寒木堂、龍髯、顏世清印	Nhan thế Thanh	顏世清（1873-1929），tự Vận Bá韻伯，hiệu Biều tẩu瓢叟。Túc pha足跛，Nhan pha tử顏跛子
菊池晉印、惺堂	Cúc trì Tấn nhân	菊池晉二（1867-？），hiệu Tỉnh Đường惺堂 danh nhân trong giới Ngân hàng Nhật Bản
內藤虎印、湖南、虎、炳卿	Nội Đằng hổ Thứ lang	Còn gọi là Nội Đằng Hồ Nam內藤湖南（1866-1934）， Hổ Thứ lang虎次郎，tự Bính Khanh炳卿，hiệu Ức nhân cư chủ憶人居主、Hồ Nam âu lữ湖南鷗侶、Điêu trùng sinh muộn muộn tiên sinh彫蟲生悶悶先生。Danh sư quốc học Nhật Bản

振玉印信、永豐鄉人	La Chấn Ngọc	羅振玉（1866-1940），hiệu Lôi Đường雷堂，tự Thúc Ngôn叔言。làm quan nhà Thanh, sau lưu vong Nhật bản
郭彝民印	Quách Tiết	郭枻，tự Di Dân彝民

驩南阮Hoan Nam Nguyễn khảo dịch

Đức cuốc xã, Đại dịch Tàu +, Vọng Mĩ tổng tuyển tiết - tháng 11/2020