Di sản Hán Nôm trên đồ khảm: Tùng - Cúc - Trúc - Mai tứ quân tử.

Nước ta có cái trò làm đồ khảm trai chữ Nho, chép thơ Ta thơ Tàu lẫn lộn. Nhiều khi câu cú cũng “dị bản-tam sao”. Chữ lỗ mỗ, đọc phải luận toét cả mắt, không cứ hình thể tự dạng mà cả văn cả vận nữa. Hán Nôm mới sành điệu cái món này. Người chơi đồ cổ khảm chữ này, không rành thì mất cả cái thú đi.  Ngày nay có Internet, có công cụ tra cứu, có font chữ, … truy tìm trên Google cũng nhanh lắm.

Mình cá nhân thì rất ham, rất thích nhưng độc ghét những kẻ lười biếng, chỉ độc câu/mồi anh em thành thạo đọc “chay” hộ. Thôi thì Tư văn của Công. Nhân có người Tư Văn mà lập cái Facebook Hán Nôm Kinh Kỳ (nghe rất Kinh mà … Kỳ), có mấy bạn “soi” tập Chùa Trấn Cuốc của mình cài với ông Mạnh. Mình cùng lên coi cho biết. Không commt được (thôi miễn). Cũng nhân đó mà được đọc những bức đẹp như thế này. Mình copy diễn lại cho vui thôi.

Bốn bức Tùng – Cúc – Trúc - Mai như sau:

百尺昂霄君子操

四时蓊 鬱大夫封

松

Chữ  Đại nguyên đồ Khảm trai lèm nhèm có khi đọc là Trượng cũng thông. Nhưng vì nó có chữ Phong mà chúng tôi đồ chừng là ý từ bài Đề Ngũ Tùng dịch của Lý Thiệp đời Đường.

云木苍苍数万株，此中言命的应无。人生不得为松树，却遇秦封作大夫。——李涉《题五松驿》

http://baike.baidu.com/link?url=QJmDBS3KoBD2VfFwlGwlce0bLoBBlQjDZpHmctkC31FArUpPYvsTeyEoQKd9CRx_43138hCFJN-wkrueq76s7K

Bách xích ngang tiêu quân tử tháo
Tứ thơì ống úc đại phu phong
Tùng

Trăm thước ngang trời ngời quân tử

Bốn mùa xanh tốt xứng đại phu

莫嫌老捕 秋容淡

犹有黄花晚节香

菊

Chữ Bộ là khảm sai của chữ Phố. Nguyên văn của Tàu khựa là: 莫嫌老圃秋容淡，且看黄花晚节香

http://chengyu.zzstep.com/mingju_content.php?classid=955&contentid=18257

Mạc hiềm lão phố thu dung đạm
Do hữu hoàng hoa vãn tiết hương
Cúc

Chẳng hiềm vườn rộng trời thu lạnh

Vẫn có hoa vàng cuối tiết hương

徑 节不随流俗靡

虚心自有化龙枝

竹

Kình tiết bất tùy lưu tục mị
Hư tâm tự hữu hóa long chi
Trúc

Gióng cứng chẳng theo thói tục

Lòng không tự có nhánh thành rồng

不随呂叟争红白

先占名魁早报春

梅

Bất tùy Lữ tẩu tranh hồng bạch
Tiên chiếm danh khôi tảo báo xuân
Mai

Chẳng theo Lữ tẩu đua danh lợi

Trước đã danh khôi báo xuân về

Lữ tẩu ở đây là Lữ thượng – Khương tử Nha, muốn yên định thiên hạ, không xu thời mà ngồi câu bên ngòi Vị. Chờ xe của Chu Văn vương tới rước về Bái tướng, đồ mưu diệt Trụ, mở nghiệp nhà Chu. Câu này còn ý nói Lữ Thượng còn ham danh lợi lắm (hồng mới cả bạch đó). Nguyên văn Tẩu bộ Nữ kìa, nhưng dân ta khảm trai lèm nhèm nên đọc phải luận

Taucha, thu tháng 8, 2016.

Nguyễn Đức Toàn.