Di Sản Hán Nôm - Bức khảm trai nhà thờ cổ (không dõ địa chỉ)

Lâu nay hành-nghề Bồi-Bàn bên Đức Quốc, chểnh mảng chẳng có gì mà tham-cứu. Đúng là đã chuyên chỗ nọ thì mất chỗ kia. Đầu óc cũng khó mà ham cái Đạo Chữ-Nghĩa nữa. Chỉ có bạn bè đăng cái gì lên thì đọc được cái ấy cho nó nguây-nguây. Nhưng lâu quá không có ai đăng gì. Chắc cũng bởi cái tư-duy bản-quyền sở-hữu nên cũng chả ai dại gì mà dâng ra. Nay có mấy bức bạn bè đăng Facebook hỏi nhau thì copy lại điểm tô cho cái Tình Yêu Hán Nôm 1 tí.

Là 2 bức Khảm Trai treo ở nhà thờ nọ (không biết cụ thể ở đâu), mỗi bức 4 câu thơ, hàng trên hàng dưới. Đồng đạo gần xa đã đọc hết rồi, tham cứu lấy cái khuôn thước hợp nhân tâm mà đăng lại thôi.

坐久不聞香在室
推窻時是    飛來 

Tọa cửu bất văn hương tại thất,

Thôi song thời thị phi lai.

Ngồi lâu đâu biết nhà thơm,

Mở song thì có hương thầm thoảng qua.

Nguyên văn câu này khuyết một chữ, có người cho là khắc nhầm, có người cho là ẩn chữ. Tôi ý chừng rằng người xưa làm, tuy tự dạng mô hồ nhưng không dễ mà nhầm, lại với câu thơ đủ tình đủ cảnh như thế. Tôi chỉ xuyên tạc lại cái đại ý cả đôi: Ngồi lâu không nhận được hương thơm trong nhà, mở song ra thì hương ấy bay phảng phất.

Ý tưởng sâu sắc, muốn để khuyết ý hương để người đọc tự nhận thôi. Vì hương chẳng thể nhận được bằng tai bằng mắt, thậm chí là hẳn cái Tâm Hương. Mà cũng là chơi cái ý tứ, hương thơm phải thoang thoảng, mở song thì mới thấy thơm, còn ngồi lâu u ám, cái nồng hương cũng mất đi. Lại khuyết chữ đi cho người người suy tư.

詩成蕉葉文猶綠 
吟到梅花字亦香

Thi thành tiêu diệp văn do lục,

Ngâm đáo mai hoa tự diệc hương.

Thơ đề lá chuối văn còn biếc,

Ngâm đến chữ Mai thấy hương mai.

月無私照從來白
花不知名分外香

Nguyệt vô tư chiếu tòng lai bạch,

Hoa bất tri danh phân ngoại hương.

Vô tư trăng chiếu từ xưa sáng,

Hoa chẳng hay tên thoảng tiếng thơm.

 平橋遠水詩千里

玉樹濃花月一枝

Bình kiều viễn thủy thi thiên lí,

Ngọc thụ nồng hoa nguyệt nhất chi.

Cầu bằng nước chảy thơ nghìn dặm,

Cây ngọc hoa nồng, 1 nhánh trăng.

Nguồn Facebook của Dương Văn Hoàn - Viện Hán Nôm.