Nguồn facebook Vit bauben: https://www.facebook.com/vit.bauben?__tn__=%2CdCH-R-R&eid=ARD_udrXfIrYjvwutqY2UrmxzI2r0DPNKgEDwgUL1z8fG01rXeJPK1SDSuj11UvplJg_HFfNGQWrUCEv&hc_ref=ARRSMF8tgC4lRKe0GtqKisOsdQYy8oTSIdRvFGYomlHHhpCayuGFG0hDxG0pPRW0Iks&fref=nf
Không đủ nguyên ảnh chúng tôi đăng lại để Minh họa
Cường Để - Trương Duy Toản - Phan Châu Trinh:
"sự nghiệp Cách-mạng mà không có tiền thì làm sao được"
(04/09/1913)
"sự nghiệp Cách-mạng mà không có tiền thì làm sao được"
(04/09/1913)
Ngày 04/09/1913
"Tây-Hồ tiên sanh,
Từ khi tôi ra ngoài đến giờ, tuy kẻ đi vận động cổ xuy, hoặc nói chậm, hoặc nói mau bất nhất, song công việc của tôi tính, tôi cũng biết trình-độ quốc-dân mình còn đang thắp-thỏi lắm; vả lại sự nghiệp Cách-mạng mà không có tiền thì làm sao được, thế nên phải chờ khai thông trí thức, đại tạo nhơn tài, ra 15, 20 năm nữa, ngoài có người trong có người, khi ấy mới dám nói tới sự làm, vì như thế, nên bấy lâu nay dẫu nguy-hiểm gian tân ra thế nào tôi cũng phải ráng lo cho đạt sở chí. Không ngờ từ hai năm nay China cách-mạng thành công đến giờ, tôi suy đi xét lại: bất xuất thập niên chi nội nước ta chắc phải mất theo tay China không khỏi, hỏi sao trình-độ mình đã không làm kiệp nó, mà quốc thể mình cô-lập vô trợ cũng chẳng giữ được với nó. Thảm thay! Tựu mục từng đây mà nói nước mình chưa mất cho nó, mà quốc trung quyền lợi nó đã thâu góp hết thay, huốn chi quốc-quyền về tay nó cầm, dân nó số nhiều, dân ta số ít, dân nó đoàn thể, dân ta tán sa, dân nó có tư bổn, dân ta khốn cùng, dân nó nhẫn nại cần kiệm, dân ta đại-nọa, kiêu-xa, sự sự gì cũng thua nó cả; tuy nó không lấy gươm lấy súng giết dân mình, song dân mình đua tranh không lại nó chết đói chết rét dần dần cũng tới tuyệt diệt
Bây giờ tôi xét sự thế nước mình đã không độc-lập nổi, chúng ta cượng mà làm, rồi thì duật bạn tương trì ngư ông đắt lợi, gương Phi-luật-tân gần đó, chúng ta cũng tầng thấy rồi, đã không ít lợi gì cho dân, mà làm thêm sự nhiễu dân. Tôi muốn gởi tờ tỏ sự lợi hại tới Chánh-phủ Paris xin bỏ bảo hộ, hiệp tin lại với nước Langsa làm một xứ tự-trị-thuộc-địa, may chi dân mình nó được đồng thọ bình đẳng pháp-luật, có lẽ hay hơn, tiên sanh xĩ đức kiêm ưu, và lại ở tại Paris đã lâu ngày, giao du cũng biết nhiều người, việc nầy nên không ra thế nào, tưởng tiên sanh cũng đã có định kiến, xin cho tôi biết mau mau, để tôi có tính.
Mấy lâu nay tôi ra lo công chuyện đã không được sự chi cho thỏa lòng anh em đồng chí với toàn thể quốc dân mà lại làm thêm sự nhiễu hại, thâm dạ vấn tâm thật là hổ thẹn đau-đớn không biết bao nhiêu. Song quốc thể nhơn tâm mình ra thế nào anh em cũng đã rõ hết, tưởng anh em cũng có chỗ lượng cho tôi được.
Người nầy tên là Trương-duy-Toản làm chủ-bút sở nhựt-trình Lục-tỉnh-tân-văn, ở trong nước mới ra vừa diệp tôi đi, tôi đem theo.
Nay qua đó như có sự gì hơn thiệt xin tiên sanh chỉ vẽ.
Cám ơn
Kính chúc tiên sanh và anh em trong hội “Đồng bào thân ái” đều được mạnh giỏi luôn luôn./.
Nay thơ
Cường Để"
"Tây-Hồ tiên sanh,
Từ khi tôi ra ngoài đến giờ, tuy kẻ đi vận động cổ xuy, hoặc nói chậm, hoặc nói mau bất nhất, song công việc của tôi tính, tôi cũng biết trình-độ quốc-dân mình còn đang thắp-thỏi lắm; vả lại sự nghiệp Cách-mạng mà không có tiền thì làm sao được, thế nên phải chờ khai thông trí thức, đại tạo nhơn tài, ra 15, 20 năm nữa, ngoài có người trong có người, khi ấy mới dám nói tới sự làm, vì như thế, nên bấy lâu nay dẫu nguy-hiểm gian tân ra thế nào tôi cũng phải ráng lo cho đạt sở chí. Không ngờ từ hai năm nay China cách-mạng thành công đến giờ, tôi suy đi xét lại: bất xuất thập niên chi nội nước ta chắc phải mất theo tay China không khỏi, hỏi sao trình-độ mình đã không làm kiệp nó, mà quốc thể mình cô-lập vô trợ cũng chẳng giữ được với nó. Thảm thay! Tựu mục từng đây mà nói nước mình chưa mất cho nó, mà quốc trung quyền lợi nó đã thâu góp hết thay, huốn chi quốc-quyền về tay nó cầm, dân nó số nhiều, dân ta số ít, dân nó đoàn thể, dân ta tán sa, dân nó có tư bổn, dân ta khốn cùng, dân nó nhẫn nại cần kiệm, dân ta đại-nọa, kiêu-xa, sự sự gì cũng thua nó cả; tuy nó không lấy gươm lấy súng giết dân mình, song dân mình đua tranh không lại nó chết đói chết rét dần dần cũng tới tuyệt diệt
Bây giờ tôi xét sự thế nước mình đã không độc-lập nổi, chúng ta cượng mà làm, rồi thì duật bạn tương trì ngư ông đắt lợi, gương Phi-luật-tân gần đó, chúng ta cũng tầng thấy rồi, đã không ít lợi gì cho dân, mà làm thêm sự nhiễu dân. Tôi muốn gởi tờ tỏ sự lợi hại tới Chánh-phủ Paris xin bỏ bảo hộ, hiệp tin lại với nước Langsa làm một xứ tự-trị-thuộc-địa, may chi dân mình nó được đồng thọ bình đẳng pháp-luật, có lẽ hay hơn, tiên sanh xĩ đức kiêm ưu, và lại ở tại Paris đã lâu ngày, giao du cũng biết nhiều người, việc nầy nên không ra thế nào, tưởng tiên sanh cũng đã có định kiến, xin cho tôi biết mau mau, để tôi có tính.
Mấy lâu nay tôi ra lo công chuyện đã không được sự chi cho thỏa lòng anh em đồng chí với toàn thể quốc dân mà lại làm thêm sự nhiễu hại, thâm dạ vấn tâm thật là hổ thẹn đau-đớn không biết bao nhiêu. Song quốc thể nhơn tâm mình ra thế nào anh em cũng đã rõ hết, tưởng anh em cũng có chỗ lượng cho tôi được.
Người nầy tên là Trương-duy-Toản làm chủ-bút sở nhựt-trình Lục-tỉnh-tân-văn, ở trong nước mới ra vừa diệp tôi đi, tôi đem theo.
Nay qua đó như có sự gì hơn thiệt xin tiên sanh chỉ vẽ.
Cám ơn
Kính chúc tiên sanh và anh em trong hội “Đồng bào thân ái” đều được mạnh giỏi luôn luôn./.
Nay thơ
Cường Để"
Tôi có một bản bút tích chữ Nho của Kỳ Ngoại hầu.
Trả lờiXóaMời bạn cùng đăng lên trang được không?
XóaTôi không thấy chỗ bình luận ảnh.
Xóa