“Mưa đỏ” cảm xúc

 Từ rất lâu rồi tôi không bao giờ xem phim của Việt Nam. Nhất là phim truyền hình dài nhiều tập dài thò. Thứ đến nữa là những bộ phim tuyên truyền láo khoét.  điện ảnh nghệ thuật thứ bảy từ lâu đã bước sang một giai đoạn mới . Đó là tính nhân văn . Tính giải trí . Đan xen với công nghệ Hiện đại .  Mạng xã hội tranh luận qua lại về những bộ phim chiến tranh do Việt Nam tự quay tự đóng tự sản xuất . Mà phe quay đóng sản xuất này là phe chiến thắng. Cùng với một nền tảng lý thuyết thống nhất đất nước hòa bình độc lập . Nên từ hơn 20 năm nay tôi cũng chả thèm xem những cái loại phim này . Nhưng thời còn ở trong nước không có nhiều sách báo và phim ảnh . Tôi cũng chìm trong luồng văn hóa ấy . Rất xúc động rất kịch tính mỗi khi nghĩ đến cảnh quân địch giết quân ta tàn bạo . Nhưng dần dần khi nền tảng internet được mở rộng . Nhiều thứ đã được  bạch hóa một cách rõ ràng . Nhất là trên internet . Dù ở chiều nào thì chiều con người ta có lương tâm đều có thể đọc nghe suy ngẫm và hiểu được phía nào là phải phía nào là trái .  Những bộ phim gần đây nào là “đào phở Và piano “ nói về những ngày kháng chiến ở thủ đô. Những bộ phim dựng lại về Điện Biên Phủ. Những bộ phim bôi đen chế độ cũ Như vợ chồng A phủ , chị dậu , chí phèo , người trở lại sau rừng cười , xyz …  hay những tác phẩm văn học mới “sống mãi tuổi 20”, “nhật ký đặng Thùy Trâm”, …gần đây là phim “sóng ở đáy sông” của nhà văn lê Lựu trong đó bôi bác một công chức chế độ cũ là một kẻ bất nhân tàn ác . Dù bộ phim có chút thành công về truyền hình. Lột tả đúng đắn và chân thực về đời sống khổ cực của nhân dân miền Bắc qua các chế độ bao cấp cải cách . Và đời sống của tầng lớp nhân dân cấp đáy như nhân vật núi .  Nhưng nó lại bôi đen hạ thấp nhân cách của những trí thức công chức được đào tạo và giáo dục dưới chế độ cũ đó chính là bố của anh núi . Trong khi anh núi thì bị chính cái xã hội mới ấy vùi dập  từ học hành thi cử, đến tình yêu, hôn nhân, lưu manh đi tù …  rồi lại từ đấy vươn lên làm người tốt .  hàm Ý rằng bố anh núi là người của chế độ cũ không thể cải tạo được .  sự xấu xa đã thành bản chất . Dù xã hội thay đổi thì bản chất của ông ta vẫn xấu xa nham hiểm . Còn núi đại diện cho một thế hệ mới xã hội mới dù bị vui dập đau thương thì anh ta vẫn trở thành người lương thiện được . Sự bôi đen này nó trơ trẽn đến mức giả dối . Mà ông lê Lựu học được từ văn phong Vũ Trọng phụng. Nhưng lê Lựu lại là một nhà văn xuất thân công an , thì chúng ta tự hiểu . Còn vũ Trọng Phụng là một nhà văn tự do .  tất cả không nhằm một mục đích gì khác là mục đích tuyên truyền . Và gần đây nhất là phim mưa đỏ .  đời sống của nghệ thuật văn học ngày nay không nhất thiết ai ai cũng phải đọc sách. Vì nó đã có internet. Ngắn gọn hơn dễ hiểu hơn súc tích hơn , dù là qua lăng kính của người khác thì bản thân lương tâm và tâm hồn văn học của mỗi con người cũng như tư duy đạo đức luân lý của họ đều dễ dàng cho con người ta cảm nhận thấy văn chương lan rộng đến từng tâm hồn. Từ ông giáo sư uyên bác đến bà bán rau bán cháo . Tôi nói thế không phải tôn trọng ông giáo sư . Vì nhiều khi có những ông giáo sư còn không thấu hiểu tính nhân văn - nhân đạo, hay tư duy nghệ thuật trong văn học bằng các bà bán rau bán cháo ngoài chợ . 

Gần đây nữa , dường như chúng ta cảm nhận thấy chính sách ngoại giao mềm mỏng của nhà nước Việt Nam. Khi họ thường đưa ra những luận điệu hòa giải nửa vời: hình ảnh hai anh lính hai bên bắt tay nhau, hình ảnh những cựu sĩ quan binh lính của hai bên gặp nhau, … những lời khen ngợi nhạt nhạt nền văn học nghệ thuật miền Nam trước 75 … tất cả đều nằm trong chính sách ngoại giao mềm mỏng đã được ban tuyên huấn chỉ đạo thông qua bộ văn hóa thể thao và thông tin rồi lan đến các ban bệ văn học nghệ thuật hội nhà văn , các tòa báo , … 

Nhưng mà chốt lại thì phe cộng sản miền Bắc chưa bao giờ nhận sai . Họ chỉ ngập ngừng trong hòa giải , nhưng họ vẫn đề cao lý thuyết giải phóng dân tộc và thống nhất đất nước của họ .  vẫn đề cao cái sự đói khổ của miền Bắc , và sự can trường đấu tranh đi đến thống nhất độc lập dân tộc là do đảng của họ lãnh đạo, còn đói khát nghèo nghèo nàn lạc hậu là do vì phía Nam quá giàu… chứ không phải là lỗi lầm do thể chế của họ.  Cho nên tôi cũng chẳng lạ gì những cái bộ phim lấy những kịch bản của những nhà văn quân đội nửa mùa như chu lai , và đạo diễn cũng là một người xuất thân quân đội , và kinh phí chắc hẳn cũng là một phần nào đó của quân đội . Chẳng có một công ty tư nhân hay một công ty nước ngoài nào đầu tư vào một cái thể loại phim vớ vẩn như vậy . Vừa không có tính giải trí , vừa không có tính nhân văn , cũng chả có một tí tính giáo dục truyền thống gì ở đây , mà chỉ là gieo rắc hận thù và nâng cao quan điểm của phe chiến thắng . Nếu có đi chăng nữa thì những cái tính đó nó thuộc về kĩ thuật về công nghệ quay chiếu phim do nghệ thuật AI, cũng như kỹ nghệ hay và đẹp hơn . Thế thôi ! 

Những câu truyện tàn bạo , mà các tác giả cũng như biên kịch thao thao bất tuyệt là có những tình tiết thật nhưng lại hư cấu?  Chỉ càng tỏ ra họ là những văn nhân nghệ sĩ chơ trẽn , thiếu liêm sỉ và đạo đức người trí thức . 

Đúng trong chiến tranh cả hai bên đều có quyền tàn bạo , tàn sát lẫn nhau để giữ mạng sống của mình là trước tiên , rồi sau đó mới là chiến thắng . 

Chỉ cần nhìn những tiêu ngữ của quân lực hai bên . Cùng những thể chế giáo dục tuyên huấn chính trị của hai miền Nam bắc . Chúng ta cũng tự biết là bên nào đang bốc phét :

-Tiêu ngữ của quân lực Việt Nam Cộng Hòa :   “Tổ quốc – Danh dự – Trách nhiệm”

- TiêuNgữCủa quân đội nhân dân Việt Nam:  “Trung với nước, hiếu với dân; nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”

Vậy một bên là tình yêu nước nồng nàn tính dân tộc danh dự và trách nhiệm . Họ sẽ hành động theo tiêu ngữ này. 

Còn phía bên miền Bắc thì thể hiện tư tưởng Quốc tế Cộng sản rất là rõ nét đặt mục tiêu lên trên hết không cần biết tổ quốc đồng bào đồng hương gì hết .  Nó chỉ biểu hiện một sự trung thành đến máy moc. Đặt mục tiêu đạt được trên hết tất cả . Vâng họ sẽ hành động theo tiêu ngữ này: sẽ cướp miền Nam bằng được. Vì miền Nam giàu hơn họ. Miền Nam không được phép giàu hơn họ.

Và thêm nữa về tính chính danh thì thành cổ Quảng Trị nằm ở phía Nam sông bến Hải . Tức là thuộc về phía Việt Nam Cộng Hòa . Mà theo hiệp ước thì hai bên phải tôn trọng vĩ tuyến 17 không xâm phạm lẫn nhau . 

Nhưng chúng ta đều biết phía miền Bắc luôn luôn vi phạm . Họ nói là Hòa Bình nhưng họ làm là họ đánh .  họ đi luôn qua lào qua Campuchia thậm chí cả đường mòn trên biển với tàu Không số để tuồn vũ khí vào Nam . Rồi họ vượt sông tiến sang . Với chiêu bài thống nhất . Họ sẽ tiêu diệt tất cả mọi thứ trên đường tiến quân .  tất cả những gì không tuân phục thể chế cộng sản sẽ bị tiêu diệt .  còn về phía Nam cuộc tiến quân của miền Bắc là một cuộc xâm lăng . 

Vậy lý tưởng của người chiến sĩ miền Nam là lý tưởng bảo vệ tổ quốc ; trong khi lý tưởng của người chiến sĩ miền Bắc là thống nhất và giải phóng thằng giàu hơn mình (thuật ngữ cho nó đẹp chứ thực tế là đi ăn cướp). Họ có thể bôi nhọ lẫn nhau . Dùng văn hóa nghệ thuật và điện ảnh như là một mặt trận . Nhưng mà đáng tiếc . Miền Bắc đã thắng rồi mà ! Có cần phải khẳng định lại một lần nữa là tôi đã thắng không ?  họ thắng toàn bộ cuộc chiến rồi mà !  nếu họ có thể nhân văn được như tướng S. Grant trong nội chiến Hoa Kỳ , hay như tướng Athur quân đội Mỹ đối với quân đội Nhật sau khi đầu hàng năm 1945. Thì họ đã không cần phải những tác phẩm văn học nghệ thuật rẻ tiền như của chu lai .  Họ không cần phải bới lại những nỗi đau của dân tộc khi đầy những thanh thiếu niên gia tiền tuyến để chết. Họ càng bới vẽ bao nhiêu họ càng tuyên truyền bao nhiêu , thì càng ngày càng phản tác dụng .  hoặc là tác dụng sẽ ngược lại ! 

Nếu nói về công tác tuyên truyền thì đảng Cộng sản chỉ thua mỗi hít le . Hít le với ông bộ trưởng bộ tuyên truyền nói láo nhiều quá , đến nỗi chính họ tin vào những lời nói láo ấy . Tin đến mức không thể nào chấp nhận mình thua cuộc .  Nên cả hai ông ấy đều tự sát . Còn cộng sản ngày hôm nay, chưa thua nên vẫn nói láo, vẫn bốc phét.  thôi thì nói láo cũng được! Bốc phét cũng được! Vì các ông chiến thắng mà.  nhưng hình thái Ý thức xã hội của nhân loại ngày nay đã khác thời kỳ ông lê duẩn.  nên tôi dám chắc. Ở phương tây người ta thường hay có những cuộc thi ngược. Là thi những cái gì dở nhất tệ nhất sẽ giành giải: 

Diễn viên tệ nhất ? Diễn viên xấu nhất? Ý tưởng tồi nhất?  doanh thu thấp nhất?  bịa đặt bốc phét nhiều nhất? Xuyên tạc và hư cấu nhiều nhất? 

Thì tác phẩm mưa đỏ của chu lai và phim mưa đỏ của đặng Thái Huyền chắc chắn sẽ đạt giải gì đó! .