Tinh tuyển chư gia luật thi 精 選 諸 家 侓 詩 /Trâǹ Văn Giáp khaỏ. / Theo Lược truyện cać tác gia Việt Nam

Tinh tuyển chư gia luật thi 精 選 諸 家 侓 詩

Tác giả Dương Đức Nhan楊 德 顏

2 quyển, cộng 163 tờ  (66+97), sách chép tay khổ giấy lệnh hội (30x 20), tờ 2 trang, trang 9 dòng, dòng 20 chữ, không có tựa bạt chú dẫn; tờ thứ nhất đầu sách có đề: „Hồng Châu Lương Như Hộc Tường phủ phê điểm. Môn nhân Dương Đức Nhan biên tập“ (Người Hồng Châu (nay là Gia Lộc thuộc Hải Dương) là Lương Như Hộc phê bình và chấm câu; học trò ông là Dương Đức Nhan biên tập). Ký hiệu A.574.

Các bảng thi gia và số bài thơ tuyển

 

Số quyển	Số tờ	Triều đại	Tên thi gia	Số bài thơ
Q.1               Q.2	1-13 13-25 25-30 31-34 35-50 50-64 64-66   1-13 13-20 21-33 33-35	Trần               Lê	Trần Nguyên Đán Nguyễn Trung Ngạn Phạm Sư Mạnh Phạm Nhân Khanh Nguyễn Phi Khanh Phạm Nhữ Dực Lê Cảnh Tuân Lê Trãi Lý Tử Tấn Nguyễn Mộng Tuân Vũ Mộng Nguyên	44   42 24 13 15 63 9 54 35   54 9
			Cộng	362

 

Từ tờ 35 quyển 2 trở xuống, đến tờ 97 là tập thơ phụ lục, đề là Phụ Dụ Trai tiên sinh thi tập, chưa tìm được Dụ trai là ai, nhưng ta thấy rõ đó là 1 tập thơ đời Tự Đức (1848 - 1883), triều Nguyễn.

Ngoài ra Thư viện khoa học còn có 1 bản in khắc gỗ (khổ giấy 26x 16), gồm 2 quyển (quyển 4 và quyển 5) tổng cộng 71 tờ = (30 (từ 2 đến 31)+ 41), trong sách đề là Tinh tuyển chư gia luật thi, ngoài gáy đề Tinh tuyển chư gia thi tập. Bản này tuy mất đầu mất đuôi, chỉ có quyển 4 và quyển 5, nhưng thật quý lắm vì tính chất xưa của nó. Ký hiệu A.2657.

Quyển 4 (tờ 2-18)Lê triều: Lê Trãi … 52 bài

Quyển 4 (tờ 18-31) Nguyễn Tử Tấn … 40 bài

Quyển 5 (tờ 1-32) Nguyễn Mộng Tuân … 99 bài

Quyển 5 (tờ 32 -41)Vũ Mộng Nguyên … 28 bài

Cộng 219 bài

So sánh 2 sách hiện còn trên đây, ta thấy số A.574 có 2 quyển đề là Quyển 1 và Quyển 2. Quyển gọi là quyển 1 ấy có hơn 200 bài thơ của 7 thi gia đời Trần, phần này bị thiếu trong tập in. Quyển gọi là quyển 2 gồm có 4 thi gia đời Lê, đúng với các Thi gia chép ở quyển 4 và quyển 5 của bản in (A.2657). Có 1 điều, bản chép tay chỉ có 152 bài thơ. Còn bản in cộng cả quyển 4 và quyển 5 , tuy đã rách nát, còn có 219 bài, có nhiều bài thơ không có trong bản chép tay trên đây, hơn nhau hẳn 67 bài thơ (219-152)

Tên sách:

Về tập thi tuyển của Dương Đức Nhan, trong Nghệ văn chí (số 50). Lê quý ĐÔn chép là Cổ kim thi gia tinh tuyển, do Dương Đức Nhan biên tập. Lương Như Hộc phê điểm. Phan Huy Chú ghi là Thi gia tinh tuyển (số 90). Trong bài Tiểu dẫn sách Hoàng Việt thi tuyển, Bùi Huy Bích viết gọn là Tinh tuỷên tập. Bản sách in (A.267)mà ta còn có thì trên sách đề là Tinh tuyển chư gia luật thi, cũng như bản chép tay số A.574 trên đây. Còn ngoài gáy sách lại đề là Tinh tuyển chư gia thi tập. Những tên ấy tuy có khác nhau, nghĩa cũng tương tự, không xa nhau lắm. Đó có thể là 1 bộ sách, vì tam sao thất bản, nói đi nói lại, mỗi lần sai lạc 1 chút không lây gì làm quan trọng.

Về nội dung tập thi tuyển này, Lê quý Đôn ghi là 15 quyển, có lẽ khi chép viết sai. Phan Huy Chú ghi có 5 quyển , gồm 473 bài thơ của 13 thi gia đời Trần từ Trần Nguyên Đán đến Nguyễn Trung Ngạn, … v.v … chỉ còn 2 quyển gồm 11 thi gia (7 đời Trần, 4 đời Lê)mà còn nhiều hơn hẳn bản in rách nát mất phần đầu, chắc chắn so với toàn bộ còn thiếu khá nhiều. Có 1 điều, bản sách chép tay (A.574) tập thơ của ta lại còn phụ thêm tập thơ của Dụ trai tiên sinh đời Tự Đức, và thỉnh thoảng có chữ viết sai lầm, khiến ta thắc mắc nghi ngờ. Nhưng dù sao ta đã có 1 bản in (A.2657), tuy rách nát đầu đuôi, chỉ còn 1 phần, có các bài thơ đúng với bản chép tay; lấy đó làm chuẩn đích, ta có thể nói chính xác rằng: Bản sách in tập Tinh tuyển chư gia luật thi (A.574) là bản sách quý, là 1 bản in từ thời Lê còn lại, ta nên bảo tồn và để ý sưu tầm thêm lấy toàn bộ. Bản sách chép tay cũng có giá trị của nó, chắc chắn nó không phải là bản sao giả mạo.