Di sản Hán Nôm- những vần thơ nhàn của một nhà Nho hành nghề Y (2)

Bài 1

Y nang thử độ thử sơn hành, Cảm cựu hưng kim vị dĩ tình. Dã điểu hướng nhân ngôn vãng sự, Sương đài tỏa bích triện sơn minh. Tàn vân dục khởi vi thành trận, Lạc thạch do phân phục lộ binh. Tối thị vô tình quan xứ tả, Tà dương mục địch cách khê thanh.

Túi thuốc khi xưa dạo núi này, Tình hoài cảm cựu sự hôm nay. Chim rừng vang hót khêu chuyện cũ, Xanh biếc sương rêu vạt núi dày. Mây tàn như muốn vây thành trận, Đá rụng quân chia phục lối đây. Vô tình liên hệ mà ghi lại, Sáo chiều bên suối trẻ trâu quây

Bài 2

Thương người chẳng nói để người hay,
Giận giải chào mới lại bắt tay.
Lúc hứng ngâm nga câu xướng họa,
Khi vui say tỉnh chén vơi đầy.
Bạn tinh, bạn cũ người chân thật,
Lòng vẫn lòng quê nết thảo ngay.
Thân thế cùng thông nào sẵn dạ,
Cao sâu thăm thẳm nước vơi đầy.
Bài 3

Đào âm lộng ảnh thúy sinh hàn, Độc bãi Hoàng kinh cánh ỷ lan. Điểu thức nhân gian yên cảm náo, Hoa tri xuân đạm cưỡng sinh nhan. Dược đồng chử mính miên song cước, Lão phụ chưng lê thịnh thảo bàn. Khả hỉ hư danh vô sở thụ, Bế môn thâm thụy nhật tam can.

Đào râm lay động mát êm, Hoàng kinh đọc hết dựa bên can nhà. Chim khôn huyên náo đâu là, Hoa hay xuân nhạt gượng mà sinh tươi. Dưới song chè trẻ pha rồi, Canh lê bà đã để nơi thảo bàn. Hư danh mừng được vô can, Ngủ dài chặt cửa khỏi cơn nắng hè

Bài 4

Thấp thoáng ngoài hàng bóng nguyệt thâu,
Nửa soi giá bút nửa ô tàu.
Trong nhà lão quế xông hương cũ,
Ngoài cửa kim sư dỡn quả cầu.
Thang dịch rợp mờ dăm bảy vị,
Văn chương ngán dở một đôi câu.
Vui thu thưởng ngoạn cùng tri kỷ,
Ngửa mặt trông trăng đã đứng đầu.
Bài 5

Sơn tăng nhàn lí thủy vân mang, Khởi tự nhàn y tọa thảo đường. Điểu luyến song u truyền tế ngữ, Hoa si cầm vận đệ vi hương. Công danh phận ngoại khan lưu thủy, Nhân nghĩa trân tàng bất hoán phương. Gia Cát khởi lân tam cố hậu, Nang vô thi tửu bạc Nam Dương.

Sơn tăng nhàn với nước mây, Thảo đường há được y đây ngồi nhàn. Chim yêu ngoài cửa hót vang, Đàn say hoa đẹp dịu dàng hương thanh. Công danh ngoài phận trôi nhanh, Nghĩa nhân phương tốt đổi dành thì không. Ba lần Gia Cát thương ông, Nam Dương thơ rượu túi không vui vầy.

Bài 6

Ngọn núi chênh vênh khéo lạ đời,
Khuôn thiêng thu lại một bầu vơi.
Tờ mờ mây khói lồng trên đá,
Che chói trăng sao ánh giữa đài.
Phố xá rọi trông chen mặt đất,
Cỏ cây xanh ngắt rợn chân trời.
Tới nơi ngoạn cảnh bao quan khách,
Biết được thiên cơ dễ mấy người.

Đào âm lộng ảnh thúy sinh hàn,
Độc bãi Hoàng kinh cánh ỷ lan.
Điểu thức nhân gian yên cảm náo,
Hoa tri xuân đạm cưỡng sinh nhan.
Dược đồng chử mính miên song cước,
Lão phụ chưng lê thịnh thảo bàn.
Khả hỉ hư danh vô sở thụ,
Bế môn thâm thụy nhật tam can.
                                           (Bài này chép giống bài số 3. Nhưng nét chữ đẹp hơn, cốt cách thanh nhã hơn nhiều. Có lẽ đây là nguyên bản, bản bài số 3 là chép lại từ bản này)
Bài 7                                           

Mai ảnh hoành tà trúc ảnh thâm, Vu hồi thạch kính nhập đào lâm. Nhàn hoa y hạm hàm kiều ý, Cổ thụ khuy song nhập tọa âm. Thời hứa sơn nhân lai vấn dược, Dạ huề hải nguyệt cộng minh cầm. Túy lai vị khởi tam can nhật, Chỉ vị si nhàn nhất phiến tâm. Thời tại Bính tý xuân thuật cổ thư vu Hải Thành Dương Thái đường dĩ ứng

Nghiêng nghiêng mai ảnh trúc dày, Quanh quanh lối đá vào ngay rừng đào. Hoa nhàn ngậm đẹp làm sao, Cây cao ghé bóng soi vào cửa song. Thuốc hay người hỏi đã xong, Trăng soi đêm biển hòa cùng cầm vang. Say rồi chưa tỉnh trời quang, Chỉ vì ôm tấm lòng nhàn si ngây. Xuân Bính tý thuật cổ, viết ở Dương Thái  đường Hải thành để ứng ...

Mai ảnh hoành tà trúc ảnh thâm,
                                              Vu hồi thạch kính nhập đào lâm.
Nhàn hoa y hạm hàm kiều ý,
                                             Cổ thụ khuy song nhập tọa âm.
Thời hứa sơn nhân lai vấn dược,
                                            Dạ huề hải nguyệt cộng minh cầm.
Túy lai vị khởi tam can nhật,
                                          Chỉ vị si nhàn nhất phiến tâm.
(Chép lại bài số 7)