Luận Học學- Lễ禮-Phú quý富貴: Phi học vô dĩ trì thân; Phi lễ vô dĩ phụ đức

非學無以持身; 非禮無以輔德/Phi học vô dĩ trì thân; Phi lễ vô dĩ phụ đức

Không học không lấy gì mà giữ- thân; Không lễ không lấy gì mà trợ-đức.

Ngày-nay có người không-học mà vẫn giữ được thân; Có kẻ không-lễ mà vẫn bày vẻ đức-hạnh. Ấy là cớ làm sao? Người Quân-tử dư sức làm cái việc của Tiểu-nhân mà không làm; Trong khi Tiểu-nhân không làm được cái việc của người Quân-tử mà vẫn cố-gắng cho bằng ra hình Quân-tử.

Thế là người-làm thì không-làm, người không làm-được lại cố tỏ-ra được. Hàng-hiệu ít và vẫn đắt nên không ai mua, hàng-giả thì nhiều và rẻ tràn-ngập(kết-hợp với giá-trị giới-hạn thời-điểm sử-dụng). Vậy thì nhiều thứ trên-đời này cũng là những thứ-giả, phải mua bằng cái-này cái-kia mà thôi. Giá mà được hẳn như-thế thì cũng hay. Đủ bao-nhiêu mua bấy-nhiêu. Nhưng ngán nỗi, những tình-cảm cao-đẹp là vô-giá vẫn còn để dẫn dụ nhân-tình được. Những khi Phú-quý vơi dần, tuổi-xuân không trở-lại. Có chăng những thứ công-danh sự-nghiệp, bè-bạn và gia-đình có còn ở gần ta mấy nỗi nữa đâu? Chỉ là thỏa cái chí của kẻ vô-tình lúc nhất-thời mà thôi. Người Quân-tử cũng có cái thích-chí của người Quân-tử vậy. Khá biết trên-đời có sự khác-biệt lắm.

Lại câu: 富貴生禮義/Phú-quý sinh Lễ-nghĩa

Phú-quý mà Lễ-nghĩa sinh. Lễ-nghĩa sinh thì cũng như là có-học vậy. Vậy người quân-tử mưu-cầu phú-quý danh-lợi là phải đạo lắm. Nhưng mục-đích cuối-cùng của Lễ-nghĩa có phải là để-thấy cái hay-ho của Đạo-lý chăng hay lại là để thỏa phô cái Phú-quý danh-lợi mà từ đó Lễ-nghĩa được sinh ra thôi. Thế là cái vòng hay-nhất ngắn-nhất của đời-người: Phú-quý>Lễ-nghĩa>Phú-quý. Thế là sự Học không-cần nữa, chỉ cần cầu Phú-quý mà thôi. Cái định-hướng của đời-này kể đặt cũng lắm hay-ho, không phải dẫn ra nữa. Còn cái vòng thánh-nhân bày ra thật là lừa-dối người-ta lắm lắm: Học> để đến 2 cái mục-đích lớn là Phú-quý và Lễ-nghĩa. Tôi chưa thấy ai Học để mà mong nên Lễ-nghĩa cả, chỉ thấy Học để mưu-cầu Phú-quý danh-lợi là dừng thôi. Còn Lễ-nghĩa cũng như đứa con cầu-tự hiếm-hoi của Phú-quý vậy. Nếu may-mắn được sinh-ra thì tốt, mà nếu không được sinh-ra thì chỉ Phú-quý danh-lợi là đủ dùng nhất-thời rồi.